Skip to content
Lege theaterzaal Zwolle

Waar blijft het publiek?

Het is geen business as usual, de zalen zijn nog lang niet vol

Dit najaar moest het gebeuren. In het voorjaar ging Nederland van het slot en lag corona op het eerste gezicht achter ons. Alle theaters, musea, poppodia en bioscopen gingen weer open. Theatermakers, museumbouwers en muzikanten stonden te springen om weer te beginnen, maar het publiek liet het afweten. Waar blijft de drukte?

Hoe komt het dat bezoekers de zalen niet weten te vinden?

Waarom blijven veel mensen weg? De corona-angst is nog niet verdwenen. Niet iedereen wil dicht op elkaar zitten en dezelfde lucht inademen. De afgelopen twee jaar werd er vooral gestreamd, Netflix en Videoland deden goede zaken. Mensen moeten weer in hun routine komen, culturele bezoeken zijn uit het systeem geraakt. Het is ingewikkeld om een plekje te veroveren in de drukke agenda van mensen.

De restaurants zitten vol, het is weer erg druk op Schiphol, festivals zijn uitverkocht. Mensen maken keuzes en cultuur delft vaak het onderspit. Er is sprake van een hoge onzekerheid. De oorlog in Oekraïne, energieprijzen die de pan uit vliegen, extreme inflatie en een dreigende economische crisis. Er is simpelweg minder geld te besteden aan vrije tijd

En dan hebben alle zalen ook nog eens te maken met personeelstekort en onwaarschijnlijke energiekosten.
Het wordt er voor de sector niet gemakkelijker op.

Dagbladen Trouw en Het Parool wilden graag weten van hun lezers waarom de zalen leeg blijven in de musea, concertgebouwen en theaters. Eén van de uitkomsten van de lezersvraag was dat mensen een ander dagritme hebben. Men wil wel maar durft niet, of zou het anders willen. Mensen zijn huiverig voor de drukte en vooral ouderen hebben niet per se de behoefte om de schade zo snel mogelijk in te halen. De sector als geheel moet de beleving van de bezoeker weer topprioriteit maken: meer service, meer ruimte, meer nazorg en minder nadruk op geld. Een lezer van het Parool stelt dat de voorpret is verdwenen. Vroeger stond je gezellig in de rij voor de kassa, werd je geholpen door een levend persoon met verstand van zaken, tegenwoordig is er vooral ergernis over de belachelijk hoge reserveringskosten en ander ongerief bij het online bemachtigen van kaartjes. Klare taal.

In een onvoorspelbare wereld gaan we voor veilig

Het publiek is moeilijk te peilen. Het is niet meer zo voorspelbaar als voor corona. Het publiek is onberekenbaar en risicomijdend. Het is lastig te voorspellen wat loopt en wat niet loopt. In grote lijnen kun je zeggen dat de bekende namen het goed doen. Wat goed loopt, loopt extreem goed en dat gaat ten koste van andere voorstellingen. Carmen van de Nederlandse Opera verkoopt uit. De Mattheüs-Passion was een groot succes. Coldplay en Harry Styles zorgden voor enorm lange online wachtrijen. Youp van ’t Hek, die bezig is aan zijn afscheidstournee is sinds 1989 uitverkocht en trekt nog steeds volle zalen. Voor de musical Les Miserables die in het voorjaar van 2023 terugkomt in de theaters, zijn inmiddels al 55.000 kaarten verkocht in de voorverkoop. In onzekere tijden nemen mensen geen risico.

Onbekendere namen en minder gangbare genres hebben het lastig. Zo komt vernieuwing in het gedrang en wordt de kunst verschraald. Het is belangrijk dat jonge artiesten de kans krijgen om vlieguren te maken en podiumervaring op te doen. Iedereen moet ergens beginnen. Youp van ’t Hek heeft ook alle schuren, kelders, tenten en kleine zaaltjes gezien voordat hij in 1989 daadwerkelijk doorbrak.

Raken de zalen ooit nog vol?

Kan het misschien zo zijn dat de markt zoals we deze kenden voor corona, niet meer terugkomt? Dat er minder behoefte is aan theater, cinema en concerten? Dat het nauwelijks zin heeft om het publiek terug te winnen?
Misschien moeten we stoppen met denken dat alles weer wordt zoals het was. Wellicht is het tijd voor een herdefinitie.

Of is het zo eenvoudig als Marc van Kaam, directeur van het Luxor Theater in Rotterdam, zegt: “Theaters zijn veel te belangrijk in het leven van iedereen: als ontmoetingsplek, als bezinningsplek, als plek om te lachen. We moeten een aanbod blijven presenteren waarbij mensen denken: daar worden we blij van, daar willen we graag naartoe”.

De laatste tijd klinken er gelukkig ook opbeurende geluiden. Bij de grote musea in Amsterdam komt het weer langzaam op gang, al laten bezoekers van buiten Europa het nog steeds behoorlijk afweten. Acteur en cabaretier George van Houts (bron: De Andere Krant) zegt: “Als het onontkoombaar goed is wat je maakt, komen de mensen echt wel weer. Theater is een oerkunstvorm en een eerste psychologisch mentale levensbehoefte”.

Dit bericht heeft 0 reacties

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Back To Top